Littekens zijn niet te voorkomen, maar wel zo mooi mogelijk te maken en te plaatsen

Een litteken na een operatie is niet te voorkomen, maar ik houd met het plaatsen van een incisie rekening met de krachten die op de huid werken. Hoe minder kracht er op het litteken wordt uitgeoefend, hoe rustiger en mooier het geneest. Ik maak op voorhand altijd een inschatting van de littekenvorming.

Hersteloperatie

Gevolgen van complicaties of een tegenvallend resultaat kunnen met een hersteloperatie verholpen of verbeterd worden. De ingreep kan variëren van een eenvoudige (litteken)correctie tot een volledige her-operatie of re-do.

Op deze pagina

Littekenvorming

Nadat hechtingen zijn verwijderd begint pas de eigenlijke genezing. Het litteken wordt eerst nog rood en dik als teken van een verhoogde doorbloeding en de aanmaak van bindweefsel. Gedurende de daaropvolgende maanden wordt het dunner en soepeler, waarbij de rode kleur via paars geleidelijk verbleekt. Het litteken komt hiermee in de zogenaamde ‘rustige fase’.
De littekenvorming hangt samen met de leeftijd en het type huid: kinderen hebben een heftiger littekenreactie dan ouderen. Ook bij rossige mensen zie je vaak een heftiger littekenvorming.

De locatie van het litteken is verder van grote invloed. Littekens na een ooglidcorrectie vertonen een geringe reactie en komen snel in de rustige fase, maar littekens op de schouder of op het borstbeen tonen vaak een heftige reactie, die lang kan aanhouden. Bij voorkeur maak ik op deze locaties geen litteken.

Verzorging en positieve beïnvloeding van littekens

Je kunt een litteken positief beïnvloeden door het rust te geven, minstens vier weken, maar bij voorkeur langer. Houdt het litteken verder schoon en smeer geen crème als er nog hechtingen aanwezig zijn. Nadat de hechtingen zijn verwijderd en de wond dicht is mag er gesmeerd worden, bijvoorbeeld, met bodylotion. Een speciale littekencrème is normaal gesproken niet nodig.

Wegtrekken van een litteken

Met ‘wegtrekken’ wordt eigenlijk bedoeld dat het litteken opbleekt, rustig wordt en minder opvallend. Echt wegtrekken doet het niet. Een litteken valt op als het rood of paars is. Later bleekt de kleur op en wordt uiteindelijk zelfs wat lichter dan de omliggende huid. Dat opbleken duurt minstens een jaar. Daarom is het niet zinvol om bij een lelijk litteken binnen een jaar een littekencorrectie te doen.

Littekenpijn

Onrustige, rode en dikke littekens zijn pijnlijk door de zwelling en verhoogde doorbloeding. Naarmate het litteken tot rust komt, verdwijnt de pijn. Het is niet normaal als de pijn voortduurt. Dit kan te maken hebben met dat het litteken onvoldoende soepel wordt. Een littekencorrectie of behandeling kan dan helpen. Is de pijn hevig bij aanraking van het litteken dan kan het zijn dat er een huidzenuw in het litteken gevangen zit. Dit komt nog wel eens voor bij de pols. Het gaat niet vanzelf over en moet geopereerd worden.

Behandelen problematische dikke littekens

Dit zijn littekens die langer dan een jaar rood en dik blijven. Het eerste wat je kunt doen is het litteken dagelijks masseren. Daarnaast kun je een speciale littekencrème smeren. Meestal schrijf ik een crème voor op basis van siliconen. Verder blijkt het uitoefenen van druk op het litteken een gunstig effect te hebben. Bij brandwonden wordt daarom speciale drukkende kleding voorgeschreven en heeft een elastische step-in na een buikwandcorrectie een helend effect op de littekens.

Problematische littekens, die jeuken en pijn doen kunnen worden ingespoten met corticosteroïden: zogenaamde littekenreactie remmende hormonen. Het litteken wordt na inspuiting snel dunner, maar onregelmatig en cosmetisch niet fraai. Het beste is dat het litteken uit zichzelf tot rust komt en slinkt. 

▲

Correcties van littekens hebben niet altijd zin. Littekens na een grote buikoperatie verbeteren bijvoorbeeld nauwelijks na een littekencorrectie. Een littekencorrectie heeft wel zin als het litteken een plooi of een deuk veroorzaakt. Het is opvallend door lichtval en een correctie zal dan verbetering geven. Littekens die trekken veroorzaken soms pijn en bewegingsbeperking. Opspuiten met eigen vet of lipofilling kan het litteken zachter en soepeler maken. Soms is het enige doel de beleving van het litteken positief te beïnvloeden. 

Een zorgvuldige afweging blijft belangrijk, omdat na een littekencorrectie het jarenlange proces van genezing, rijping en opbleken weer van voren af aan begint.

▲

Wanneer een littekencorrectie ontoereikend is voor een goed resultaat, dan kan in sommige gevallen met een uitgebreidere hersteloperatie het resultaat verbeteren. Deze ingreep kan variëren van een eenvoudige correctie tot een volledige her-ingreep of re-do.

Bij de buikwandcorrectie gaat het om correcties van een te hoog geplaatst litteken, een asymmetrisch litteken, een breed litteken na wondcomplicaties of een dichtgegroeide navel.

Na een borstverkleining wordt soms een hersteloperatie gedaan wegens asymmetrie, onvoldoende verkleining, te hoog geplaatste tepels of brede littekens na wondcomplicaties. Hersteloperaties na borstvergroting gaan om asymmetrie, te kleine protheses, dubbel- bubble fenomeen, kapselvorming, deuken, voelbare randen of lekkage.

Een hersteloperatie komt relatief vaak voor na de neuscorrectie. Onvoldoende reductie van de hump van de neusrug, m.n. het deel net boven de neuspunt, onregelmatigheden van de neusrug, scheefstand van de neus, een te brede of een te grote neuspunt zijn redenen voor opnieuw opereren.

Onvoldoende verbetering van het afstaande oor, m.n. van de bovenpool, een afstaande oorlel of scherpe randen van het kraakbeen doen de patient vragen om een voor een herstel oorcorrectie.

Asymmetrie na een bovenooglidcorrectie heeft vaak te maken met een licht lagere stand van de wenkbrauw aan één kant. Aanvullende huidreductie van het ooglid aan die kant heeft dan geen zin. Een te hoog geplaatst litteken aan één of beide kanten is lastig te corrigeren.

Na een onderooglidcorrectie kan onvoldoende correctie van de wallen reden zijn voor een eenvoudige her-operatie. Een trekkend ooglid, dat niet spontaan verbetert, vereist een meer complexe hersteloperatie.

Bij de voorhoofdslift is de reden voor een heroperatie meestal onvoldoende lift na de eerste ingreep. Bij de facelift is dit eveneens een veelvoorkomende reden. Daarnaast kunnen de littekens en de oorlel aanleiding geven tot een herstelingreep.  

Het besluit tot een hersteloperatie wordt na een zorgvuldige afweging samen met de patient genomen. Hierbij is het belangrijk om een realistisch beeld te hebben van de mogelijkheden en het te verwachten resultaat.

Dr. Erik J.F. Timmenga

▲

Onderstaand kun je lezen hoe een andere patiënte de behandeling ervaren heeft. Om andere patiëntervaring te lezen, klik hier.

▲

Verdere informatie 

▲

Contact Maak een afspraak